Чаралар

Әкият җыю дәвам иткәндә заманча әкиятне ничек язарга икәнен аңлатучы видеолекцияләр курсы чыкты. Анда драматург һәм документаль пьесалар авторы Элина Петрова, анализчы психолог Дмитрий Котенко һәм антрополог, фольклорчы Никита Петров чыгыш ясады. Алар белән монда танышырга мөмкин.

Жюри тарафыннан сайлап алынган әкиятләр ВКонтакте челтәрендә ачык тавыш бирүгә куелды. Хәзер сайлау хокукы җирле халыкка һәм иҗтимагый челтәр кулланучыларына бирелде: тавыш бирүчеләр алар фикеренчә иң яхшы әкиятне сайлады һәм нәкъ менә аның сюжеты Әлмәттәге яңа сәнгать объектына нигез булды.

Җиңүче булып Әлмәттә яшәүче унөч яшьлек Алинә Сафина һәм аның «2020 дә шул булды...» әкияте җиңде. Шигъри формадагы әкият кызның тылсымлы төше турында сөйли. Өйдәге көнкүреш әйберләре: үтүк, кер юу машинасы, суыткыч «җанлана». Көнкүреш әйберләре пандемия һәм 2020 нче елның язындагы үз изоляция вакытында күп кешенең чынбарлыгында аерым урын ала башлады. Бу хәл шәһәрдәге яңа керамика скульптурасын ясауда башлангыч ноктага әверелде. Әлеге скульптура йокымсырап ятучы кызны һәм аңа кергән төшне сурәтли.

Зур масштаблы керамика әсәрләре үзгә яндыру техникасы таләп итә: өсте һәм асты булмаган скульптура кирпечкә куела һәм ачык һавада яндырыла. Мондый әсәрләр ут скульптурасы дип атала, аларны барлыкка китерү процессы исә гаҗәеп һәм матур.

2020 нче елның 19 нчы октябрендә Әлмәт сусаклагычы буенда ут скульптурасын яндыру перформансы узды. Скульптура Санкт-Петербурглы керамикачы рәссамнар Екатерина Алимова, Артем Максимов һәм Анна Духанова (LikeForms Ceramics керамика студиясе) тарафыннан ясалды. Яндыру көн буе дәвам итте, ә кичен рәссамнар махсус саклагыч каолин кузыны алып куйгач тамашачы күз алдында ялкыннан өр-яңа сәнгать объекты барлыкка килде, аннан соң кызган скульптура берникадәр вакыт кешеләр күз алдында суынды. Перформансны онлайн һәм җанлы рәвештә карарга мөмкин иде, әмма җанлы тамашачы саны чикләнде. Яр буе бер-береннән имин ераклыкта урнашкан түгәрәкләргә бүленгән иде: һәр кеше үз түгәрәге эченә басып аннан перформанс беткәнче чыкмады. Перформансны бу сылтама буенча карарга мөмкин.

2019 нчы елның 7 нче сентябрендә Әлмәттә масштаблы вакыйга: Упсала-Цирктан «Зайчество» спектакль-карнавалын күрсәтү белән тәмамланган веломаскарад узды.

Вакыйга ике өлешкә бүленгән иде. Беренчесе – Нефтьче мәдәният йортыннан үзәк урам буйлап «Бу кап-кара урманда...» скульптурасына (скульптор Павел Игнатьев) кадәр маскарадлы велойөреш. Моның өчен һәр кунакка спектакль тематикасына һәм чараның фрик-костюмерия концепциясенә туры килүче кием элементларын киеп карарга тәкъдим ителде. Бөтен бутафория киемнәр чакырылган костюмер кул астында паблик-арт программаның волонтерлары тарафыннан ясалды.

– профессиональ биючеләр – Казаннан bboy Can, Стәрлетамактан bboy Грязный үткәргән мастер-класста катнаштылар,

– ике көн дәвамында фестивальның музыкаль өлеше өчен җавап биргән DJ Rockid белән диджеинг нигезләрен өйрәнделәр,

– Казан рәссамы Рома Roll`ның мастер-классында граффити туу тарихы белән таныштылар, үз тегларын уйлап табып стикер ясадылар,

– Казан рәссамнары Рома Roll, Денис OOPS, Алексей MERZ белән бергә Яшьләр үзәге алдында узган джемда күмәк граффити ясадылар,

– Әлмәт, Яр Чаллы, Ижау һәм Димитровградтан килгән 4 яшь һәм өлкәнрәк кырыктан артык кеше катнашкан брейк-баттлда җиңгән биючене сайладылар.

Шулай ук чарада Хвалынск шәһәрендә узачак Open kids battle 2 Идел буе брейк-данс балалар һәм яшьләр фестиваленә сайлап алу узды.

Павел Игнатьев үз эше турында болай ди:

«Безнең проектның максаты — гади һәм гадәти генә әйбернең дә яңалык шатлыгы бирә алуын күрсәтү. Без күп кешегә мөрәҗәгать итәбез, әмма шул ук вакытта һәркемгә аерым кагылырга телибез. Бу процесс нечкә көйләнеш таләп итә.

Әлмәт тамашачысы уникаль. Ул ике телле мохиттә яши, аңа рус һәм татар теле аң төпкеле дәрәҗәсендә таныш һәм аңлаешлы. Хәтта филолог булмаса да, кеше интуитив рәвештә сүзнең мәгънәсен тоя, сүз уйната, шаярта яки, ике телнең берсеннән-берсенә җиңел күчеп, төрле хәлләр турында сөйли ала. Тәрҗемәдәге сүзләр арасындагы сизелер-сизелмәс аерма катып калган сурәткә дә хәрәкәт эффекты тудырган пульсация, кечкенә генә люфт барлыкка китерә.

Скульптура образы күп мәгънәгә ия һәм анда һәркем үзенекен күрә ала. Тамашачылар арасында фикер алышу диалогы барлыкка килергә мөмкин. Һәркемгә үз фантазиясе, ахыр чиктә, үз теле хас. Шагыйрьнең дә башка телләргә охшамаган үз теле бар. Аның бөеклеге дә шунда».