«Бу парлы эш 2017 елда проектның сынау стадиясе кысаларында оештырылды. Башта нефтьчеләр үзләре өчен мөһим булган Харис Якуповның «Татарстан алтыны» картинасын күрсәттеләр. Ул, әлбәттә, кешеләр турында. «Худо» дуэты (Андрей Чередниченко һәм Оля Дружина) бу регион өчен әһәмиятле әсәргә оммаж иҗат итте. Хәзерге заманда «кырыс стильне» урнаштыру - бик аз авторлар хәл итә ала торган мәсьәлә. «Худо»ны үзенә үзенчәлекле хәтфә колористика, йөзләгән төсмергә ия күләгәле, сюрреализм кисәген үз эченә алган, аерым бер «китапханә»ле рәсем ясау алымы, һәм, әлбәттә, чынбарлыкка чын зирәк караш аерып тора.
Якуповның Әлмәттәге 2017 нче елгы геройлары бер-берсенә карап торалар: чөчләрендә төрле төстәге урыннар бар, абстракт графикада цифрлы чор элементлары күзәтелә. Алма сурәте очраклы гына барлыкка килгән (рәссам инстинкты), әмма соңыннан алар әкияттәге кебек җидәү булган. Дөресен әйткәндә, «Тамчы» безнең проектның гомуми исемен алган әкияткә беренче мөрәҗәгать иде. Каллиграффити өчен текст эзләгән вакытта, мин Рөстәм Кубиктан (QBic) ярдәм сорадым. Ул каяндыр алтын алма турындагы әкиятләрнең аудиоязмасын тапкан һәм без аны диварга язарга булдык. Язманы Әлмәтле Илшат Мингәрәев дөресләргә булышты. Бу әкият төрле халыкларда төрле интерпретацияләрдә очрый. Чын алтын – ул балалар, сюжетның циклик кабатлануларының төп мәгънәсе менә шул. Татарстан – каллиграффити өчен табигый урын, чөнки биредә 900 ел дәвамында гарәп язуы кулланылышта йөргән.
Кәрим Җәббари 2000 нче еллар башында диварларда рәсем төшерә башлаган беренче буын каллиграфлар рәтенә керә. Аны Татарстанда телләрнең бер-берсенә бәйләнгән булуы кызыксындыра, шуңа күрә ул иске татар, кирилл хәрефләрен төрле язу стильләрендә куллана, катлам-катлам тезә, үзара бәйләнешкә кертә. Үзәктәге түгәрәк судагы түгәрәкләр образы белән бәйле, бу кечкенә таштан дистәләрчә дулкын таралганда, мәдәниятнең ничек итеп барлыкка килүен гәүдәләндерә. Кәримнең стиле заманча урбанистик ландшафтларга яхшы ята, ул тонык һәм ялтыравык фактураларны, тигез булмаган өслекләрне каршы кую алымнарын куллана. Бу – классик каллиграфия өчен хас булмаган граффити тәҗрибәсе. Төрле авторларның иҗаты пространствода табигый рәвештә урнашкан: тау өстендә торган бина койма белән әйләндерелгән. Өстә — «Җир», аста — «Тамчы». Билгеле бер ноктадан караганда, ике эш тә су эчендә түгәрәккә тоташа».
Проект җитәкчесе, куратор, Стрит-артны өйрәнү Институтына нигез салучы