«Зөһрә» әкияте һәм Әлмәт символы – алмагач
Фольклор һәм тарихны яңадан эшкәртү
Hitnes (Рим, Италия)
8 Март ур., 15;
Герцен ур., 90
Герцен ур., 90
Алмалар тарихы. Диптих
Контекст
Әлмәт символларыннан берсе – алмагачны сәнгати ысуллар белән аңлату.
1950 нче елларда Әлмәт авылы территориясендә нефть ятмалары ачылганнан соң бу җирлекнең үтә тиз үсеше башлана. 1952 елда авылга эшчеләр посёлогы, ә бер елдан шәһәр статусы бирелә. Яңа кварталлар, кибет, хастаханә, кунакханә, белем бирү һәм мәдәният оешмалары төзелә башлый. Халык авыз иҗатын җыю экспедициясе вакытында тупланган җирле халыкның хатирәләре буенча, тиз үсүче шәһәрне яшелләндерү өчен бик күп үсентеләр, шул исәптән алмагачлар утыртылган. Тиздән кешеләр урамдагы үсенте ботакларын үз кишәрлекләрендә утырту өчен ала башлаган. Яңа Әлмәт алмагач чәчәкләренә күмелгән, күктә карлыгачлар очкан, аларның тавышын кешеләр «Аллаһ-Аллаһ» диюгә охшатканнар. Хәтта шәһәр исеме дә агачлар белән тыгыз семантик бәйләнешне саклаган: «алма» сүзе шәһәрнең исеме белән аваздаш.
Әлмәт, 1986 ел.
1950 нче елларда Әлмәт авылы территориясендә нефть ятмалары ачылганнан соң бу җирлекнең үтә тиз үсеше башлана. 1952 елда авылга эшчеләр посёлогы, ә бер елдан шәһәр статусы бирелә. Яңа кварталлар, кибет, хастаханә, кунакханә, белем бирү һәм мәдәният оешмалары төзелә башлый. Халык авыз иҗатын җыю экспедициясе вакытында тупланган җирле халыкның хатирәләре буенча, тиз үсүче шәһәрне яшелләндерү өчен бик күп үсентеләр, шул исәптән алмагачлар утыртылган. Тиздән кешеләр урамдагы үсенте ботакларын үз кишәрлекләрендә утырту өчен ала башлаган. Яңа Әлмәт алмагач чәчәкләренә күмелгән, күктә карлыгачлар очкан, аларның тавышын кешеләр «Аллаһ-Аллаһ» диюгә охшатканнар. Хәтта шәһәр исеме дә агачлар белән тыгыз семантик бәйләнешне саклаган: «алма» сүзе шәһәрнең исеме белән аваздаш.
Әлмәт, 1986 ел.
«Беркем чыкмый. Бераз торгач, тагын кычкыра, тагын кычкыра, әмма елан чыкмый. Аптырап кала хәзер бу. Күл өстен кара томан каплаган, тып-тын. Бакса шунда, аяк астында башы ята. Үкереп елап җибәрә, башын коча-коча елый. Эшне, әнисенең хыянәтен аңлап ала бу. Эзли торгач, еланның гәүдәсен таба. Балалары белән елаша-елаша чокыр казып, елан патшаны күмәләр. Шуннан соң Зөһрә олы баласын ала да елый-елый һавага ыргыта.
– Бар, кабәм, син сандугач бул, иртә-кич адәмнәрнең күңелен юат, – ди. Олы баласы сандугач булып очып китә.
Икенче баласын да кулына ала.
– Син, балам, күз нурым, карлыгач бул, җитезлегең белән адәмнәрне сокландыр, – ди. Бусы карлыгач булып очып китә.
Өченче баласын алып, озак-озак үксеп тора да:
– Ә син, алтыным, сыерчык бул, барча телләрне белүче кошкай бул, – ди.
Бу бала сыерчык булып очып киткәч, Зөһрә бер тилпенә, ике тилпенә, өч тидпенә дә күгәрченкәй кошка әверелә.
Сандугач, карлыгач, сыерчык, күгәрчен кошкайлар әнә шулай дөньяга килгәннәр, ди».
«Зөһрә» әкиятеннән өзек, «Татар халык әкиятләре» җыентыгы, Татарстан китап нәшрияты, Казан, 1989 ел.
– Бар, кабәм, син сандугач бул, иртә-кич адәмнәрнең күңелен юат, – ди. Олы баласы сандугач булып очып китә.
Икенче баласын да кулына ала.
– Син, балам, күз нурым, карлыгач бул, җитезлегең белән адәмнәрне сокландыр, – ди. Бусы карлыгач булып очып китә.
Өченче баласын алып, озак-озак үксеп тора да:
– Ә син, алтыным, сыерчык бул, барча телләрне белүче кошкай бул, – ди.
Бу бала сыерчык булып очып киткәч, Зөһрә бер тилпенә, ике тилпенә, өч тидпенә дә күгәрченкәй кошка әверелә.
Сандугач, карлыгач, сыерчык, күгәрчен кошкайлар әнә шулай дөньяга килгәннәр, ди».
«Зөһрә» әкиятеннән өзек, «Татар халык әкиятләре» җыентыгы, Татарстан китап нәшрияты, Казан, 1989 ел.
«Беркем чыкмый. Бераз торгач, тагын кычкыра, тагын кычкыра, әмма елан чыкмый. Аптырап кала хәзер бу. Күл өстен кара томан каплаган, тып-тын. Бакса шунда, аяк астында башы ята. Үкереп елап җибәрә, башын коча-коча елый. Эшне, әнисенең хыянәтен аңлап ала бу. Эзли торгач, еланның гәүдәсен таба. Балалары белән елаша-елаша чокыр казып, елан патшаны күмәләр. Шуннан соң Зөһрә олы баласын ала да елый-елый һавага ыргыта.
– Бар, кабәм, син сандугач бул, иртә-кич адәмнәрнең күңелен юат, – ди. Олы баласы сандугач булып очып китә.
Икенче баласын да кулына ала.
– Син, балам, күз нурым, карлыгач бул, җитезлегең белән адәмнәрне сокландыр, – ди. Бусы карлыгач булып очып китә.
Өченче баласын алып, озак-озак үксеп тора да:
– Ә син, алтыным, сыерчык бул, барча телләрне белүче кошкай бул, – ди.
Бу бала сыерчык булып очып киткәч, Зөһрә бер тилпенә, ике тилпенә, өч тидпенә дә күгәрченкәй кошка әверелә.
Сандугач, карлыгач, сыерчык, күгәрчен кошкайлар әнә шулай дөньяга килгәннәр, ди».
«Зөһрә» әкиятеннән өзек, «Татар халык әкиятләре» җыентыгы, Татарстан китап нәшрияты, Казан, 1989 ел.
– Бар, кабәм, син сандугач бул, иртә-кич адәмнәрнең күңелен юат, – ди. Олы баласы сандугач булып очып китә.
Икенче баласын да кулына ала.
– Син, балам, күз нурым, карлыгач бул, җитезлегең белән адәмнәрне сокландыр, – ди. Бусы карлыгач булып очып китә.
Өченче баласын алып, озак-озак үксеп тора да:
– Ә син, алтыным, сыерчык бул, барча телләрне белүче кошкай бул, – ди.
Бу бала сыерчык булып очып киткәч, Зөһрә бер тилпенә, ике тилпенә, өч тидпенә дә күгәрченкәй кошка әверелә.
Сандугач, карлыгач, сыерчык, күгәрчен кошкайлар әнә шулай дөньяга килгәннәр, ди».
«Зөһрә» әкиятеннән өзек, «Татар халык әкиятләре» җыентыгы, Татарстан китап нәшрияты, Казан, 1989 ел.
Процесс
Сәнгать объекты формасы: мурал
Стиль: сихри чынбарлык
Алым: сәнгатьтә анимализм
Кулланылган материал: акрил буяу
Стиль: сихри чынбарлык
Алым: сәнгатьтә анимализм
Кулланылган материал: акрил буяу
Итал. mural – дивар
Бина фасадында, тәрәзәсез диварында яки шәһәрнең башка архитектура объектында мәһабәт дивар рәсеме.
Бина фасадында, тәрәзәсез диварында яки шәһәрнең башка архитектура объектында мәһабәт дивар рәсеме.
Әлмәтнең җирле иҗтимагый һәм мәдәни тормышын өйрәнү эшенә һәм традицион халык авыз иҗатына таянып, Hitnes муралларның нигезе итеп ике тарихны алган. Аның диптихында әкияти татар сюжеты чынбарлыкта булган һәм шәһәрнең тышкы кыяфәтенә йогынты ясаган тарихи факт белән рифмалаша. Борынгы әкият белән шәһәр тарихының кисешү ноктасы – карлыгач образы.
Италияле Hitnes галимнәр гаиләсендә туган, бала чагыннан ук биология һәм терек табигать дөньясын өйрәнү белән мавыккан. Аның эшләрендәге анималистик сюжетларның күп, ә кешеләрнең юк дәрәҗәдә аз булуы шуңа бәйле. Бу принципка тугъры калып рәссам «Зөһрә» әкияте геройларын да хайваннар кыяфәтендә сурәтләргә була. Муралда балаларның кошларга әверелү процессын күрсәтү өчен сәнгати чишелеш нигезе итеп алтын алмаларның традицион символик концепциясе алынды. Соңгысы – баланы яшәешнең иң зур шатлыгы итеп символлаштыручы һәм татар әкиятләрендә еш очраучы символ.
Hitnes`ның эшләрен Италиянең 2000 нче еллар андеграундына хас техника аерып тора: валиклар белән һәм күтәрткеч техника кулланмыйча рәсем төшерү. Аның эшләренә хас икенче үзенчәлек – табигый рәвештә искергән өслеккә игътибар. Диптих өстендә эшли башлаганчы рәссам куаторлар төркеменнән, «контекст һәм бу урынның атмосферасы» белән эшлисе килүен искәртеп, диварларны чистартмау һәм буямауны сорады. Италияле беренче муралистлар бары тик әзерләнмәгән өслек белән эшләгән һәм иҗат җимешләрен булдыра алганча кыска вакыт эчендә башкарып чыгарга тырышкан.
Hitnes`ның эшләрен Италиянең 2000 нче еллар андеграундына хас техника аерып тора: валиклар белән һәм күтәрткеч техника кулланмыйча рәсем төшерү. Аның эшләренә хас икенче үзенчәлек – табигый рәвештә искергән өслеккә игътибар. Диптих өстендә эшли башлаганчы рәссам куаторлар төркеменнән, «контекст һәм бу урынның атмосферасы» белән эшлисе килүен искәртеп, диварларны чистартмау һәм буямауны сорады. Италияле беренче муралистлар бары тик әзерләнмәгән өслек белән эшләгән һәм иҗат җимешләрен булдыра алганча кыска вакыт эчендә башкарып чыгарга тырышкан.
Hitnes`ның эшкә якын килү үзенчәлеге – табигый рәвештә искергән өслекләр белән эшләү, Әлмәт, 2019 ел.
Диптихның алмаларның кошларга әверелүен сурәтләүче өлеше, Әлмәт, 2019 ел.
Италияле Hitnes галимнәр гаиләсендә туган, бала чагыннан ук биология һәм терек табигать дөньясын өйрәнү белән мавыккан. Аның эшләрендәге анималистик сюжетларның күп, ә кешеләрнең юк дәрәҗәдә аз булуы шуңа бәйле. Бу принципка тугъры калып рәссам «Зөһрә» әкияте геройларын да хайваннар кыяфәтендә сурәтләргә була. Муралда балаларның кошларга әверелү процессын күрсәтү өчен сәнгати чишелеш нигезе итеп алтын алмаларның традицион символик концепциясе алынды. Соңгысы – баланы яшәешнең иң зур шатлыгы итеп символлаштыручы һәм татар әкиятләрендә еш очраучы символ.
Hitnes`ның эшләрен Италиянең 2000 нче еллар андеграундына хас техника аерып тора: валиклар белән һәм күтәрткеч техника кулланмыйча рәсем төшерү. Аның эшләренә хас икенче үзенчәлек – табигый рәвештә искергән өслеккә игътибар. Диптих өстендә эшли башлаганчы рәссам куаторлар төркеменнән, «контекст һәм бу урынның атмосферасы» белән эшлисе килүен искәртеп, диварларны чистартмау һәм буямауны сорады. Италияле беренче муралистлар бары тик әзерләнмәгән өслек белән эшләгән һәм иҗат җимешләрен булдыра алганча кыска вакыт эчендә башкарып чыгарга тырышкан.
Hitnes`ның эшләрен Италиянең 2000 нче еллар андеграундына хас техника аерып тора: валиклар белән һәм күтәрткеч техника кулланмыйча рәсем төшерү. Аның эшләренә хас икенче үзенчәлек – табигый рәвештә искергән өслеккә игътибар. Диптих өстендә эшли башлаганчы рәссам куаторлар төркеменнән, «контекст һәм бу урынның атмосферасы» белән эшлисе килүен искәртеп, диварларны чистартмау һәм буямауны сорады. Италияле беренче муралистлар бары тик әзерләнмәгән өслек белән эшләгән һәм иҗат җимешләрен булдыра алганча кыска вакыт эчендә башкарып чыгарга тырышкан.
Hitnes`ның эшкә якын килү үзенчәлеге – табигый рәвештә искергән өслекләр белән эшләү, Әлмәт, 2019 ел.
Диптихның алмаларның кошларга әверелүен сурәтләүче өлеше, Әлмәт, 2019 ел.
Автор
Hitnes Италиядә 1982 нче елда туган. Blu, 108 һәм Sten&Lex белән бергә, 2000 нче еллар уртасында ясалган эшләренең күбесе законлы булмаган урам сәнгате сыйфатында яшәгән беренче дулкын муралистларга карый. Hitnes`ның авторлыгы астындагы беренче эш 1996 елны Римда барлыкка килә. Шуннан бирле рәссамның иҗат географиясе киңәя: аның эшләрен Яңа Зеландиянең Крайстчерч шәһәрендә һәм Нью-Йоркта, Мехико һәм Мәскәүдә очратырга мөмкин.
Әмма Hitnes`ның эшләрен иң күп итеп Италиядә күрергә мөмкин. Урам сәнгате шәһәр имиджына начар тәэсир итә дип санаучы Джованни Алеманно 2013 елда Римның мэры вазифасыннан киткәннән соң аның урынына килгән Иньяцио Марино урам сәнгатен популярлаштыра башлый. Римда урам сәнгате картасын чыгаралар, экскурсияләр һәм турлар оештыралар, шәһәрнең социаль торак биналарын матурлау өчен элекке «идән асты» рәссамнары чакырыла. Шулай итеп Hitnes`ка 2015 елда Римның көнчыгыштагы бистәсе Сан-Базилиодагы алты йортны эшкә тапшыралар.
Урам сәнгатеннән тыш Hitnes шулай ук иллюстрацияләр ясый, мультипликатор булып эшли һәм Римдагы үзе 2005 елда тәмамлаган Аурупа дизайн институтында лекцияләр укый.
Әмма Hitnes`ның эшләрен иң күп итеп Италиядә күрергә мөмкин. Урам сәнгате шәһәр имиджына начар тәэсир итә дип санаучы Джованни Алеманно 2013 елда Римның мэры вазифасыннан киткәннән соң аның урынына килгән Иньяцио Марино урам сәнгатен популярлаштыра башлый. Римда урам сәнгате картасын чыгаралар, экскурсияләр һәм турлар оештыралар, шәһәрнең социаль торак биналарын матурлау өчен элекке «идән асты» рәссамнары чакырыла. Шулай итеп Hitnes`ка 2015 елда Римның көнчыгыштагы бистәсе Сан-Базилиодагы алты йортны эшкә тапшыралар.
Урам сәнгатеннән тыш Hitnes шулай ук иллюстрацияләр ясый, мультипликатор булып эшли һәм Римдагы үзе 2005 елда тәмамлаган Аурупа дизайн институтында лекцияләр укый.
Hitnes мурал өстендә эшли, Әлмәт, 2019 ел.
Hitnes`ның Сан-Базилиодагы (Рим) эшләр сериясе, 2015 ел.
Hitnes Италиядә 1982 нче елда туган. Blu, 108 һәм Sten&Lex белән бергә, 2000 нче еллар уртасында ясалган эшләренең күбесе законлы булмаган урам сәнгате сыйфатында яшәгән беренче дулкын муралистларга карый. Hitnes`ның авторлыгы астындагы беренче эш 1996 елны Римда барлыкка килә. Шуннан бирле рәссамның иҗат географиясе киңәя: аның эшләрен Яңа Зеландиянең Крайстчерч шәһәрендә һәм Нью-Йоркта, Мехико һәм Мәскәүдә очратырга мөмкин.
Әмма Hitnes`ның эшләрен иң күп итеп Италиядә күрергә мөмкин. Урам сәнгате шәһәр имиджына начар тәэсир итә дип санаучы Джованни Алеманно 2013 елда Римның мэры вазифасыннан киткәннән соң аның урынына килгән Иньяцио Марино урам сәнгатен популярлаштыра башлый. Римда урам сәнгате картасын чыгаралар, экскурсияләр һәм турлар оештыралар, шәһәрнең социаль торак биналарын матурлау өчен элекке «идән асты» рәссамнары чакырыла. Шулай итеп Hitnes`ка 2015 елда Римның көнчыгыштагы бистәсе Сан-Базилиодагы алты йортны эшкә тапшыралар.
Урам сәнгатеннән тыш Hitnes шулай ук иллюстрацияләр ясый, мультипликатор булып эшли һәм Римдагы үзе 2005 елда тәмамлаган Аурупа дизайн институтында лекцияләр укый.
Әмма Hitnes`ның эшләрен иң күп итеп Италиядә күрергә мөмкин. Урам сәнгате шәһәр имиджына начар тәэсир итә дип санаучы Джованни Алеманно 2013 елда Римның мэры вазифасыннан киткәннән соң аның урынына килгән Иньяцио Марино урам сәнгатен популярлаштыра башлый. Римда урам сәнгате картасын чыгаралар, экскурсияләр һәм турлар оештыралар, шәһәрнең социаль торак биналарын матурлау өчен элекке «идән асты» рәссамнары чакырыла. Шулай итеп Hitnes`ка 2015 елда Римның көнчыгыштагы бистәсе Сан-Базилиодагы алты йортны эшкә тапшыралар.
Урам сәнгатеннән тыш Hitnes шулай ук иллюстрацияләр ясый, мультипликатор булып эшли һәм Римдагы үзе 2005 елда тәмамлаган Аурупа дизайн институтында лекцияләр укый.
Hitnes мурал өстендә эшли, Әлмәт, 2019 ел.
Hitnes`ның Сан-Базилиодагы (Рим) эшләр сериясе, 2015 ел.
Адрес
ПРОЕКТ ЯҢАЛЫКЛАРЫН ҺӘМ ЧАРА АНОНСЛАРЫН ҖИБӘРҮ
© 2023 Стрит-артны өйрәнү Институты
Сайтны ясау: Gonzo Design
Реквизиты
ООО «ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА УЛИЧНОГО ИСКУССТВА»
ИНН: 7810474682
КПП: 784201001
ОГРН: 1167847291545
ОКПО: 03512611
ОКВЭД: 90.0 (Деятельность творческая, деятельность в области искусства и организации развлечений)
Расчетный счет: 40702810455160005262
Банк: СЕВЕРО-ЗАПАДНЫЙ БАНК ПАО СБЕРБАНК
БИК: 044030653
Корр. счет: 30101810500000000653
Юридический адрес: 191040, Санкт-Петербург г, Лиговский пр-кт, дом 50, литера Н, помещение 16-Н офис № 56
Телефон: 401-44-90
Генеральный директор: Фиева Полина Григорьевна