Бу кап-кара урманда...
Скульптура татар шагыйре Габдулла Тукайның кайсы әсәрләренә нигезләнә?
Рәссам материалы буларак нефть бу әсәрне башкаруда нинди роль уйный?
Павел Игнатьев (Санкт-Петербург, Россия)
Ленина, 32
Контекст
Әлеге сын велосипед кәрҗиненә үз әкиятенең бер герое — Шүрәлене утырткан татар шагыйре Габдулла Тукайны сурәтли. Велосипед — Шүрәле кебек үк Тукай шигъриятенең бер образ. «Яз килүе» шигырендә велосипедлар һәм энәләр чыңы яңа фасыл җитүен хәбәр итә.
Габдулла Тукай (1886-1913) – шагыйрь, тәрҗемәче, җәмәгать эшлеклесе. Татар әдәбиятының иң әһәмиятле язучыларының берсе. Тормышы кыска булуына карамастан (26 яшендә вафат), Тукай милли шигърияткә нигез салучы, мәктәпләр өчен беренче уку дәреслекләре авторы һәм татар фольклорын танытучы була. Тукая халык авыз иҗаты әсәрләрен даими рәвештә җыю һәм эшкәртү белән генә шөгыльләнми, әдәби әкият жанрын татар теленә яраклаштыра. «Шүрәле» әкияте шундыйлардан. Эшнең атамасы да әлеге әкият-поэмадан алынды.
«Шүрәле» поэмасы 1907 елда язылган. Әкияттә Кырлай егете төнлә урманга утынга дип китә. Шунда аны кытыклап үтерергә теләгән җан иясен очрата. Тик егет үткен була: Шүрәлене алдый һәм зыян күрмичә өенә кайта.
«Шүрәле» поэмасы 1907 елда язылган. Әкияттә Кырлай егете төнлә урманга утынга дип китә. Шунда аны кытыклап үтерергә теләгән җан иясен очрата. Тик егет үткен була: Шүрәлене алдый һәм зыян күрмичә өенә кайта.
Габдулла Тукай. 1911 нче ел. Wikimedia Commons.
III
Билгеле, бу кап-кара урманда һәр ерткыч та бар,
Юк түгел аю, бүре; төлке — җиһан корткыч та бар.
Һәм дә бар монда куян, әрлән, тиен, йомран, поши,
Очрата аучы булып урманда күп йөргән кеше.
Бик куе булганга, монда җен-пәриләр бар диләр,
Төрле албасты, убырлар, шүрәлеләр бар диләр,
Һич гаҗәп юк, булса булыр, — бик калын, бик күп бит ул;
Күктә ни булмас дисең, — очсыз-кырыйсыз күк бит ул!
IV
Шул турыдан аз гына — биш-алты сүз сөйлим әле,
Гадәтемчә аз гына җырлыйм әле, көйлим әле.
Бик матур бер айлы кичтә бу авылның бер Җегет
Киткән урманга утынга, ялгызы бер ат җигеп.
Тиз барып җиткән Җегет, эшкә тотынган баргач ук,
Кисә башлаган утынны балта берлән тук та тук!
Җәйге төннең гадәтенчә төн бераз салкын икән;
Барча кош-корт йоклаган булганга, урман тын икән.
Шундый тын, яхшы һавада безнең утынчы исә
Алны-артны, уңны-сулны белмичә, утын кисә.
Балтасы кулда, Җегет эштән бераз туктап тора;
Тукта, чү! Ямьсез тавышлы әллә нәрсә кычкыра.
Сискәнеп, безнең Җегет катып кала аягүрә,
Аңламастан, каршысында әллә нинди «ят» күрә.
Нәрсә бу? Качкынмы, җенме? Йә өрәкме, нәрсә бу?
Кот очарлык, бик килешсез, әллә нинди нәрсә бу!
Борыны кәп-кәкре — бөгелгәндер тәмам кармак кеби;
Төз түгел куллар, аяклар да — ботак-тармак кеби.
Ялтырый, ялт-йолт киләдер эчкә баткан күзләре,
Кот очар, күрсәң әгәр, төнлә түгел — көндезләре.
Яп-ялангач, нәп-нәзек, ләкин кеше төсле үзе;
Урта бармак буйлыгы бар маңлаенда мөгезе.
Кәкре түгелдер моның бармаклары — бик төз төзен,
Тик килешсез — һәрбере дә ярты аршыннан озын.
«Шүрәле» поэмасыннан өзек
Билгеле, бу кап-кара урманда һәр ерткыч та бар,
Юк түгел аю, бүре; төлке — җиһан корткыч та бар.
Һәм дә бар монда куян, әрлән, тиен, йомран, поши,
Очрата аучы булып урманда күп йөргән кеше.
Бик куе булганга, монда җен-пәриләр бар диләр,
Төрле албасты, убырлар, шүрәлеләр бар диләр,
Һич гаҗәп юк, булса булыр, — бик калын, бик күп бит ул;
Күктә ни булмас дисең, — очсыз-кырыйсыз күк бит ул!
IV
Шул турыдан аз гына — биш-алты сүз сөйлим әле,
Гадәтемчә аз гына җырлыйм әле, көйлим әле.
Бик матур бер айлы кичтә бу авылның бер Җегет
Киткән урманга утынга, ялгызы бер ат җигеп.
Тиз барып җиткән Җегет, эшкә тотынган баргач ук,
Кисә башлаган утынны балта берлән тук та тук!
Җәйге төннең гадәтенчә төн бераз салкын икән;
Барча кош-корт йоклаган булганга, урман тын икән.
Шундый тын, яхшы һавада безнең утынчы исә
Алны-артны, уңны-сулны белмичә, утын кисә.
Балтасы кулда, Җегет эштән бераз туктап тора;
Тукта, чү! Ямьсез тавышлы әллә нәрсә кычкыра.
Сискәнеп, безнең Җегет катып кала аягүрә,
Аңламастан, каршысында әллә нинди «ят» күрә.
Нәрсә бу? Качкынмы, җенме? Йә өрәкме, нәрсә бу?
Кот очарлык, бик килешсез, әллә нинди нәрсә бу!
Борыны кәп-кәкре — бөгелгәндер тәмам кармак кеби;
Төз түгел куллар, аяклар да — ботак-тармак кеби.
Ялтырый, ялт-йолт киләдер эчкә баткан күзләре,
Кот очар, күрсәң әгәр, төнлә түгел — көндезләре.
Яп-ялангач, нәп-нәзек, ләкин кеше төсле үзе;
Урта бармак буйлыгы бар маңлаенда мөгезе.
Кәкре түгелдер моның бармаклары — бик төз төзен,
Тик килешсез — һәрбере дә ярты аршыннан озын.
«Шүрәле» поэмасыннан өзек
«Шүрәле» басмасыннан Фәйзрахман Әминов иллюстрацияләре (Совет Россиясе, Мәскәү, 1975).
Габдулла Тукай (1886-1913) – шагыйрь, тәрҗемәче, җәмәгать эшлеклесе. Татар әдәбиятының иң әһәмиятле язучыларының берсе. Тормышы кыска булуына карамастан (26 яшендә вафат), Тукай милли шигърияткә нигез салучы, мәктәпләр өчен беренче уку дәреслекләре авторы һәм татар фольклорын танытучы була. Тукая халык авыз иҗаты әсәрләрен даими рәвештә җыю һәм эшкәртү белән генә шөгыльләнми, әдәби әкият жанрын татар теленә яраклаштыра. «Шүрәле» әкияте шундыйлардан. Эшнең атамасы да әлеге әкият-поэмадан алынды.
«Шүрәле» поэмасы 1907 елда язылган. Әкияттә Кырлай егете төнлә урманга утынга дип китә. Шунда аны кытыклап үтерергә теләгән җан иясен очрата. Тик егет үткен була: Шүрәлене алдый һәм зыян күрмичә өенә кайта.
«Шүрәле» поэмасы 1907 елда язылган. Әкияттә Кырлай егете төнлә урманга утынга дип китә. Шунда аны кытыклап үтерергә теләгән җан иясен очрата. Тик егет үткен була: Шүрәлене алдый һәм зыян күрмичә өенә кайта.
Габдулла Тукай. 1911 нче ел. Wikimedia Commons.
«Шүрәле» басмасыннан Фәйзрахман Әминов иллюстрацияләре (Совет Россиясе, Мәскәү, 1975).
III
Билгеле, бу кап-кара урманда һәр ерткыч та бар,
Юк түгел аю, бүре; төлке — җиһан корткыч та бар.
Һәм дә бар монда куян, әрлән, тиен, йомран, поши,
Очрата аучы булып урманда күп йөргән кеше.
Бик куе булганга, монда җен-пәриләр бар диләр,
Төрле албасты, убырлар, шүрәлеләр бар диләр,
Һич гаҗәп юк, булса булыр, — бик калын, бик күп бит ул;
Күктә ни булмас дисең, — очсыз-кырыйсыз күк бит ул!
IV
Шул турыдан аз гына — биш-алты сүз сөйлим әле,
Гадәтемчә аз гына җырлыйм әле, көйлим әле.
Бик матур бер айлы кичтә бу авылның бер Җегет
Киткән урманга утынга, ялгызы бер ат җигеп.
Тиз барып җиткән Җегет, эшкә тотынган баргач ук,
Кисә башлаган утынны балта берлән тук та тук!
Җәйге төннең гадәтенчә төн бераз салкын икән;
Барча кош-корт йоклаган булганга, урман тын икән.
Шундый тын, яхшы һавада безнең утынчы исә
Алны-артны, уңны-сулны белмичә, утын кисә.
Балтасы кулда, Җегет эштән бераз туктап тора;
Тукта, чү! Ямьсез тавышлы әллә нәрсә кычкыра.
Сискәнеп, безнең Җегет катып кала аягүрә,
Аңламастан, каршысында әллә нинди «ят» күрә.
Нәрсә бу? Качкынмы, җенме? Йә өрәкме, нәрсә бу?
Кот очарлык, бик килешсез, әллә нинди нәрсә бу!
Борыны кәп-кәкре — бөгелгәндер тәмам кармак кеби;
Төз түгел куллар, аяклар да — ботак-тармак кеби.
Ялтырый, ялт-йолт киләдер эчкә баткан күзләре,
Кот очар, күрсәң әгәр, төнлә түгел — көндезләре.
Яп-ялангач, нәп-нәзек, ләкин кеше төсле үзе;
Урта бармак буйлыгы бар маңлаенда мөгезе.
Кәкре түгелдер моның бармаклары — бик төз төзен,
Тик килешсез — һәрбере дә ярты аршыннан озын.
«Шүрәле» поэмасыннан өзек
Билгеле, бу кап-кара урманда һәр ерткыч та бар,
Юк түгел аю, бүре; төлке — җиһан корткыч та бар.
Һәм дә бар монда куян, әрлән, тиен, йомран, поши,
Очрата аучы булып урманда күп йөргән кеше.
Бик куе булганга, монда җен-пәриләр бар диләр,
Төрле албасты, убырлар, шүрәлеләр бар диләр,
Һич гаҗәп юк, булса булыр, — бик калын, бик күп бит ул;
Күктә ни булмас дисең, — очсыз-кырыйсыз күк бит ул!
IV
Шул турыдан аз гына — биш-алты сүз сөйлим әле,
Гадәтемчә аз гына җырлыйм әле, көйлим әле.
Бик матур бер айлы кичтә бу авылның бер Җегет
Киткән урманга утынга, ялгызы бер ат җигеп.
Тиз барып җиткән Җегет, эшкә тотынган баргач ук,
Кисә башлаган утынны балта берлән тук та тук!
Җәйге төннең гадәтенчә төн бераз салкын икән;
Барча кош-корт йоклаган булганга, урман тын икән.
Шундый тын, яхшы һавада безнең утынчы исә
Алны-артны, уңны-сулны белмичә, утын кисә.
Балтасы кулда, Җегет эштән бераз туктап тора;
Тукта, чү! Ямьсез тавышлы әллә нәрсә кычкыра.
Сискәнеп, безнең Җегет катып кала аягүрә,
Аңламастан, каршысында әллә нинди «ят» күрә.
Нәрсә бу? Качкынмы, җенме? Йә өрәкме, нәрсә бу?
Кот очарлык, бик килешсез, әллә нинди нәрсә бу!
Борыны кәп-кәкре — бөгелгәндер тәмам кармак кеби;
Төз түгел куллар, аяклар да — ботак-тармак кеби.
Ялтырый, ялт-йолт киләдер эчкә баткан күзләре,
Кот очар, күрсәң әгәр, төнлә түгел — көндезләре.
Яп-ялангач, нәп-нәзек, ләкин кеше төсле үзе;
Урта бармак буйлыгы бар маңлаенда мөгезе.
Кәкре түгелдер моның бармаклары — бик төз төзен,
Тик килешсез — һәрбере дә ярты аршыннан озын.
«Шүрәле» поэмасыннан өзек
Процесс
Арт-объект формасы: сын
Материал: бронза һәм полиэфир сумала
Материал: бронза һәм полиэфир сумала
«Әлеге проект — татар шагыйре Габдулла Тукай әсәрләре мотивлары буенча төзелгән сюрреалистик композиция. Без яраткан балачак әкиятләре атмосферасын тудырган скульптура ясарга теләдек. Ул йомшак юморлы интерпретация һәм хәзерге заман белән дә бәйләнештәге композиция булырга тиеш иде.
Үткән һәм чынбарлыкның, тарих һәм новаторлыкның бәйләнеше сын каплаган материалда да күзәтелә. Традицион бронза белән бергә Павел нефть химиясенең заманча продуктын — яктылыгы, шомалыгы, үтә күренмәлеге һәм ныклыгы белән аерылып торган полиэфир сумала да куллана. Алтын металл һәм кара полимер «Алтын алма турындагы әкиятләр» паблик-арт программасының бердәм төс концепциясенә дә туры килә.
Үткән һәм чынбарлыкның, тарих һәм новаторлыкның бәйләнеше сын каплаган материалда да күзәтелә. Традицион бронза белән бергә Павел нефть химиясенең заманча продуктын — яктылыгы, шомалыгы, үтә күренмәлеге һәм ныклыгы белән аерылып торган полиэфир сумала да куллана. Алтын металл һәм кара полимер «Алтын алма турындагы әкиятләр» паблик-арт программасының бердәм төс концепциясенә дә туры килә.
Павел Игнатьев остаханәсендә скульптураны эшләү, 2018 нче ел.
Шагыйрь образы фотосурәтләр һәм документ, тасвирламалар ярдәмендә торгызылган. Тукай кечкенә буйлы, нәзберек кеше булган һәм еш кына үзенә зуррак кием киеп йөргән. Скульптурада контраст материаллар куллану реаль һәм әкияти, тарихи һәм шигъри бәйләнешне күрсәтергә ярдәм итә.
«Әлеге проект — татар шагыйре Габдулла Тукай әсәрләре мотивлары буенча төзелгән сюрреалистик композиция. Без яраткан балачак әкиятләре атмосферасын тудырган скульптура ясарга теләдек. Ул йомшак юморлы интерпретация һәм хәзерге заман белән дә бәйләнештәге композиция булырга тиеш иде.
Үткән һәм чынбарлыкның, тарих һәм новаторлыкның бәйләнеше сын каплаган материалда да күзәтелә. Традицион бронза белән бергә Павел нефть химиясенең заманча продуктын — яктылыгы, шомалыгы, үтә күренмәлеге һәм ныклыгы белән аерылып торган полиэфир сумала да куллана. Алтын металл һәм кара полимер «Алтын алма турындагы әкиятләр» паблик-арт программасының бердәм төс концепциясенә дә туры килә.
Шагыйрь образы фотосурәтләр һәм документ, тасвирламалар ярдәмендә торгызылган. Тукай кечкенә буйлы, нәзберек кеше булган һәм еш кына үзенә зуррак кием киеп йөргән. Скульптурада контраст материаллар куллану реаль һәм әкияти, тарихи һәм шигъри бәйләнешне күрсәтергә ярдәм итә.
Үткән һәм чынбарлыкның, тарих һәм новаторлыкның бәйләнеше сын каплаган материалда да күзәтелә. Традицион бронза белән бергә Павел нефть химиясенең заманча продуктын — яктылыгы, шомалыгы, үтә күренмәлеге һәм ныклыгы белән аерылып торган полиэфир сумала да куллана. Алтын металл һәм кара полимер «Алтын алма турындагы әкиятләр» паблик-арт программасының бердәм төс концепциясенә дә туры килә.
Шагыйрь образы фотосурәтләр һәм документ, тасвирламалар ярдәмендә торгызылган. Тукай кечкенә буйлы, нәзберек кеше булган һәм еш кына үзенә зуррак кием киеп йөргән. Скульптурада контраст материаллар куллану реаль һәм әкияти, тарихи һәм шигъри бәйләнешне күрсәтергә ярдәм итә.
Павел Игнатьев остаханәсендә скульптураны эшләү, 2018 нче ел.
Автор
Петербург сынчысы һәм реставратор. И.Е. Репин исемендәге рәсем, сынлы сәнгать һәм архитектура институтын тәмамлый. Соңрак «Санкт-Петербургтагы модерн чоры архитектурасында монументаль һәм монументаль-декоратив скульптура» темасына кандидатлык диссертациясен яклый.
Павел Игнатьев Петербургтагы архитектура һәйкәлләренең һәм йортларның күп санлы элементларын, аерым алганда, Бобринскийлар сарай-утарының сыннарын һәм киртәсен, баш Адмиралтейство бинасында антик геройларның фигуралары һәм Исаак соборының үзәк люстраларын реставрацияләгән. Ул җәйге бакчаның скульптурасын һәм Мәскәүдә Тау институты каршындагы «Прозерпинаны урлау» композициясен торгызган кеше.
Павел Игнатьев Петербургтагы архитектура һәйкәлләренең һәм йортларның күп санлы элементларын, аерым алганда, Бобринскийлар сарай-утарының сыннарын һәм киртәсен, баш Адмиралтейство бинасында антик геройларның фигуралары һәм Исаак соборының үзәк люстраларын реставрацияләгән. Ул җәйге бакчаның скульптурасын һәм Мәскәүдә Тау институты каршындагы «Прозерпинаны урлау» композициясен торгызган кеше.
Әлмәт шәһәрендә скульптураның ачылышы, 2018 елның май ае.
Игнатьев скульптор-монументалист буларак та эшли. Ул портрет сыннар, мемориаль такталар булдыра, зур вакыйгаларга багышлап скульптуралар ясый: мәсәлән, «Адмирал верфее»ның 300 еллыгына багышланып ясалган сын. Аның хезмәтләре арасында — Университет ярында урнашкан архитектор һәм инженер Доменико Трезини, Евгений Шварц, шулай ук, «Күләгә» исемле әкият-пьеса герое Күләгәгә багышланган һәйкәлләр.
Игнатьевның эшләрен Россиядә генә түгел, ә башка илләрдә дә күрергә мөмкин.
Игнатьевның эшләрен Россиядә генә түгел, ә башка илләрдә дә күрергә мөмкин.
Петербург сынчысы һәм реставратор. И.Е. Репин исемендәге рәсем, сынлы сәнгать һәм архитектура институтын тәмамлый. Соңрак «Санкт-Петербургтагы модерн чоры архитектурасында монументаль һәм монументаль-декоратив скульптура» темасына кандидатлык диссертациясен яклый.
Павел Игнатьев Петербургтагы архитектура һәйкәлләренең һәм йортларның күп санлы элементларын, аерым алганда, Бобринскийлар сарай-утарының сыннарын һәм киртәсен, баш Адмиралтейство бинасында антик геройларның фигуралары һәм Исаак соборының үзәк люстраларын реставрацияләгән. Ул җәйге бакчаның скульптурасын һәм Мәскәүдә Тау институты каршындагы «Прозерпинаны урлау» композициясен торгызган кеше.
Игнатьев скульптор-монументалист буларак та эшли. Ул портрет сыннар, мемориаль такталар булдыра, зур вакыйгаларга багышлап скульптуралар ясый: мәсәлән, «Адмирал верфее»ның 300 еллыгына багышланып ясалган сын. Аның хезмәтләре арасында — Университет ярында урнашкан архитектор һәм инженер Доменико Трезини, Евгений Шварц, шулай ук, «Күләгә» исемле әкият-пьеса герое Күләгәгә багышланган һәйкәлләр.
Игнатьевның эшләрен Россиядә генә түгел, ә башка илләрдә дә күрергә мөмкин.
Павел Игнатьев Петербургтагы архитектура һәйкәлләренең һәм йортларның күп санлы элементларын, аерым алганда, Бобринскийлар сарай-утарының сыннарын һәм киртәсен, баш Адмиралтейство бинасында антик геройларның фигуралары һәм Исаак соборының үзәк люстраларын реставрацияләгән. Ул җәйге бакчаның скульптурасын һәм Мәскәүдә Тау институты каршындагы «Прозерпинаны урлау» композициясен торгызган кеше.
Игнатьев скульптор-монументалист буларак та эшли. Ул портрет сыннар, мемориаль такталар булдыра, зур вакыйгаларга багышлап скульптуралар ясый: мәсәлән, «Адмирал верфее»ның 300 еллыгына багышланып ясалган сын. Аның хезмәтләре арасында — Университет ярында урнашкан архитектор һәм инженер Доменико Трезини, Евгений Шварц, шулай ук, «Күләгә» исемле әкият-пьеса герое Күләгәгә багышланган һәйкәлләр.
Игнатьевның эшләрен Россиядә генә түгел, ә башка илләрдә дә күрергә мөмкин.
Әлмәт шәһәрендә скульптураның ачылышы, 2018 елның май ае.
Адрес
ПРОЕКТ ЯҢАЛЫКЛАРЫН ҺӘМ ЧАРА АНОНСЛАРЫН ҖИБӘРҮ
© 2023 Стрит-артны өйрәнү Институты
Сайтны ясау: Gonzo Design
Реквизиты
ООО «ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА УЛИЧНОГО ИСКУССТВА»
ИНН: 7810474682
КПП: 784201001
ОГРН: 1167847291545
ОКПО: 03512611
ОКВЭД: 90.0 (Деятельность творческая, деятельность в области искусства и организации развлечений)
Расчетный счет: 40702810455160005262
Банк: СЕВЕРО-ЗАПАДНЫЙ БАНК ПАО СБЕРБАНК
БИК: 044030653
Корр. счет: 30101810500000000653
Юридический адрес: 191040, Санкт-Петербург г, Лиговский пр-кт, дом 50, литера Н, помещение 16-Н офис № 56
Телефон: 401-44-90
Генеральный директор: Фиева Полина Григорьевна