Очрашулар

2022 нче елның 28 нче августында Әлмәттә Мәскәүдән килгән урам рәссамы Данила Shozy һәм ул «Коробочка с сокровищами / Хәзинәләр тартмасы» муралы ясаган йортта (Ленин урамы, 189) яшәүчеләр белән очрашу үтте. «Алтын алмалар турында әкиятләр»нең йомгаклау сезонының темасы кайгырту булды һәм Shozy үзенең муралында эчке баланы кайгыртуга игътибарын юнәлтте. Тартмага тупланган әйберләр рәссамда җылы хатирәләр уята һәм аны үткәнгә кайтара, шул ук вакытта аларны күрүчеләр дә үз балачагын исенә төшерә ала.

Чәйле очрашулар паблик-арт программасы традицияләренең бер өлешенә әверелде: Әлмәткә килгән яңа рәссам, рәсем ясарга ниятләгән йортта яшәүчеләр һәм аларның күршеләре белән таныша. Халык белән аралашып, рәссам төбәк мәдәниятенә чума, җирле традицияләр һәм гореф-гадәтләр турында белә. Шул ук вакытта шәһәр халкы яңа сәнгать әсәре турында үз тәэсирләрен һәм фикерен уртаклаша, шул рәвешле иҗади процесс һәм шәһәр мохитен үзгәртүгә керткән хисси өлешен арттыра. «Алтын алмалар турында әкиятләр»нең һәр сәнгать объекты нигезендә җирле мәдәни кодны яктырту идеясе ята, һәм нәкъ менә татар кунакчыллыгы һәм кешеләр белән аралашу аша рәссамнар төбәк гореф-гадәтләре һәм торышы белән таныша, бу, һичшиксез, аларның үзләренә дә, әсәрләренә дә йогынты ясый.

Муралны ясау алдыннан волонтерлар төркеме тәҗрибәле социолог җитәкчелегендә йортта яшәүчеләрдән балачакта хәзинә тартмалары булып булмавы һәм аларда нәрсә саклаулары турында сораштыру уздырды. Җавап бирүчеләр телгә алган объектларның кайберләре Shozy муралында сурәтләнгән. Шулай итеп, «Хәзинәләр тартмасы» муралы рәссамның да, өйдә яшәүчеләрнең дә хатирәләрен үз эченә ала. Чәй эчү вакытында Shozy җирле халык белән актив аралашты, тартмадагы һәр хәзинәнең тарихы турында сөйләде, ә очрашуда катнашучылар үзләренең ассоциацияләре һәм балачак хатирәләре белән уртаклашты.

2022 елның 24 августында Әлмәттә Казанлы урам рәссамы Рөстәм Qbic һәм ул «В домике! / Өй эчендә!» диптихын ясый торган йортта (Ринат Галиев урамы, 23) яшәүчеләр очрашуы узды. Муралда башына авыл йорты кигән бала сурәтләнә – ул кырда һава еланы очырта. Монда рәссам балачакка кайгырту һәм иминлек контекстында – уңайлы урында булу, рәхәтләнеп хыяллану һәм иҗат итү мөмкинлеге – мөрәҗәгать итә. Рәсемдә шулай ук Татарстанның җирле чәчәкләрен һәм үсемлекләрен дә күрергә була. Qbic аларны Татарстанның көньяк-көнчыгышындагы авылда үткәрелгән балачагын искә төшерә-төшерә ясаган.

Чәйле очрашулар паблик-арт программасы традицияләренең бер өлешенә әверелде: Әлмәткә килгән яңа рәссам, рәсем ясарга ниятләгән йортта яшәүчеләр һәм аларның күршеләре белән таныша. Халык белән аралашып, рәссам төбәк мәдәниятенә чума, җирле традицияләр һәм гореф-гадәтләр турында белә. Шул ук вакытта шәһәр халкы яңа сәнгать әсәре турында үз тәэсирләрен һәм фикерен уртаклаша, шул рәвешле иҗади процесс һәм шәһәр мохитен үзгәртүгә керткән хисси өлешен арттыра. «Алтын алмалар турында әкиятләр»нең һәр сәнгать объекты нигезендә җирле мәдәни кодны яктырту идеясе ята, һәм нәкъ менә татар кунакчыллыгы һәм кешеләр белән аралашу аша рәссамнар төбәк гореф-гадәтләре һәм торышы белән таныша, бу, һичшиксез, аларның үзләренә дә, әсәрләренә дә йогынты ясый.

Паблик-арт проекты төркеме оештырган кичке чәйдә җирле халык Рөстәм эшенең концепциясе турында фикер алышты һәм балачак хатирәләре, аерым алганда, авылда уздырылган вакыт турында истәлекләрен уртаклашты. Рөстәм Qbic үзе Кама Аланы бистәсендә, Татарстанда туган, шуңа күрә биредә яшәүчеләр аны аеруча җылы һәм туганнарча каршы алдылар.

2022 елның 16 августында Әлмәттә Пензадан килгән рәссам Никита Erendaj һәм җирле халыкның очрашуы узды. Вакыйга рәссам «Ожидание / Көтү» муралын ясый торган йорт ишегалдында (Төзүчеләр проспекты, 68) үтте. Бу – тормыш чорларының алмашынуы турындагы эш, һәркайсыбызның нидер көтүе һәм нәрсәгә дә булса өметләнүе турында.

Мондый чәйле очрашулар паблик-арт программасы традицияләренең бер өлешенә әверелде: Әлмәткә килгән яңа рәссам, рәсем ясарга ниятләгән йортта яшәүчеләр һәм аларның күршеләре белән таныша. Халык белән аралашып, рәссам төбәк мәдәниятенә чума, җирле традицияләр һәм гореф-гадәтләр турында белә. Шул ук вакытта шәһәр халкы яңа сәнгать әсәре турында үз тәэсирләрен һәм фикерен уртаклаша, шул рәвешле иҗади процесс һәм шәһәр мохитен үзгәртүгә керткән хисси өлешен арттыра. «Алтын алмалар турында әкиятләр»нең һәр сәнгать объекты нигезендә җирле мәдәни кодны яктырту идеясе ята, һәм нәкъ менә татар кунакчыллыгы һәм кешеләр белән аралашу аша рәссамнар төбәк гореф-гадәтләре һәм торышы белән таныша, бу, һичшиксез, аларның үзләренә дә, әсәрләренә дә йогынты ясый.

Бу чәй эчүгә шул исәптән якындагы бала мәйданчыкларында уйнаган балалар да килде һәм рәссамнан эшчәнлеге турында сораштырдылар. Никита Erendaj кызыксынучан әңгәмәдәшләренә рәссам юлы, йортларда рәсем ясау сәбәпләре һәм компьютер уеннарының аны иҗатка илһамландыруы турында сөйләде.

2022 елның 14 нче августында Әлмәттә Прагадан килгән урам рәссамы Марат Morik һәм ул «Забота / Кайгырту» муралын ясый торган йортта (Изаил Зарипов проспекты, 39) яшәүчеләрнең очрашуы узды. Муралның атамасы «Алтын алмалар турында әкиятләр»нең йомгаклау сезоны өчен баш тема булып тора. Рәссам «кайгырту» төшенчәсе турында уйлана. Марат өчен кайгырту - ул ике яклы процесс, син нәрсә турында булса да кайгыртасың, ә кемдер сине кайгырта. Әйләнә-тирә мохит турында кайгырту тирә-юнең, шәһәр, йорт, ишегалдын үз эченә ала. Бу – күмәк эш, соңыннан ул сиңа шуны ук кире кайтара. Муралда алмагач утыртучы балалар сурәтләнгән. Алмагач – Әлмәтнең урбанизация символы. Аның нәрсә аңлатуы турында тулырак мәгълүматны моннан укырга мөмкин.

Чәйле очрашулар паблик-арт программасы традицияләренең бер өлешенә әверелде: Әлмәткә килгән яңа рәссам, рәсем ясарга ниятләгән йортта яшәүчеләр һәм аларның күршеләре белән таныша. Халык белән аралашып, рәссам төбәк мәдәниятенә чума, җирле традицияләр һәм гореф-гадәтләр турында белә. Шул ук вакытта шәһәр халкы яңа сәнгать әсәре турында үз тәэсирләрен һәм фикерен уртаклаша, шул рәвешле иҗади процесс һәм шәһәр мохитен үзгәртүгә керткән хисси өлешен арттыра. «Алтын алмалар турында әкиятләр»нең һәр сәнгать объекты нигезендә җирле мәдәни кодны яктырту идеясе ята, һәм нәкъ менә татар кунакчыллыгы һәм кешеләр белән аралашу аша рәссамнар төбәк гореф-гадәтләре һәм торышы белән таныша, бу, һичшиксез, аларның үзләренә дә, әсәрләренә дә йогынты ясый.

Чәй эчкәндә шәһәрлеләр рәссам белән узган гасыр уртасында алмагач утырту истәлекләрен уртаклашты, ә Morik муралның техник өлеше турында җентекләбрәк сөйләде: нинди буяу куллануы, шундый зур күләмле әсәр тудыру күпме вакыт алуы, һәм хәтта мондый биеклектә рәсем ясауның куркыныч булып булмавы турында да.

2019 нчы елның 13 һәм14 нче июлендә Әлмәттә наркотикларга бәйлелек проблемасы тирәсендә барлыкка килгән социаль киеренкелекне киметү максатыннан оештырылган ике көнлек программа үтте. Әлеге программа белем бирү һәм сәнгать терапиясеннән торучы чаралардан төзелеп Әлмәтнең төрле мәйданнарында узды.

13 нче июльдә Әлмәт районы Түбән Мактама бистәсендә ябык реабилитация үзәгендә музыкант Андрей Малой (Мистер Малой) белән иҗади очрашу узды. Мистер Малойның кунак буларак чакырылуы очраклы түгел: яшь чагында иҗади мохиткә килеп кергәч ул үзе дә наркотикларга бәйлелек кичерә. Очрашуда музыкант үзенең бәйлелектән котылу тәҗрибәсе белән уртаклашты һәм катнашучылар белән иҗади профессия кешеләренә кагылышлы ялгыш фикерләр турында сөйләште. Очрашу вакытында катнашучылар наркотик бәйлелек сәбәпле сәламәтлек өчен кризислы хәлләрдән чыгу юллары, бәйлелектән чыгуның бер юлы буларак иҗат, бәйлелектән котылганнан соң тормышның ничек үзгәрүе турында сөйләштеләр.

Иҗади очрашуның икенче өлешендә үзәктә дәваланучыларга рәссам Юлия Петрованың «Кәефнең төсе. Хисләр харитасы» исемле fluid-art техникасында рәсем ясау мастер-классында катнашып сәнгать белән дәвалану узарга тәкъдим ителде. Бу техникада рәсем ясау стрессны җиңәргә һәм тышкы ярсыткычлардан арынып игътибарны башка нәрсәгә юнәлтергә ярдәм итә, рәсем ясау өчен әзерлеге нинди дәрәҗәдә булуга бәйсез рәвештә бөтен кешегә дә туры килә.

Бу көнне чарада катнашучылар ясаган бөтен эшләр Түбән Мактамадагы реабилитация үзәгендә урнаштырылган күмәк панноның бер өлешенә әверелде.

14 нче июльдә моңа охшаш чара ачык форматта Әлмәтнең җәмгыять урыннарының берсендә узды.

2019 нчы елның 13 нче августында Әлмәттә Уругвайдан килгән рәссам Alfalfa җирле халык белән очрашты. Чара рәсми булмаган шартларда, Герцен урамына якын бер ишегалдында узды. Рәссам нәкъ менә шушы урында үзенең зур масштаблы «Госпожа Гусыня: традиция и свобода / Казбикә: гореф-гадәт һәм ирек» муралын ясарга тиеш иде.

Әлеге җирлектә яшәүчеләрнең һәм рәссамнарның актив аралашуы паблик-арт программаның әһәмиятле этабы булып тора. Шәһәрлеләр бу рәвешле үзләренең әйләнә-тирәләрендә баручы иҗади процесска өлеш кертә, шәһәрне үзгәртүдә катнаша алалар.

Рәссамнарга исә җирле халыкның ничек яшәвен, нәрсәдән илһам алуларын, нинди контекстта булуларын аңлау мөһим. Эш шунда ки: һәр сәнгать әсәренең нигезендә җирле мәдәни традиция һәм тормыш рәвешеннән килеп чыккан теге яки бу идея ята. Паблик-арт программа рәссамнары нәкъ менә татар кунакчыллыгы һәм аралашу аркылы җирле мәдәни код белән таныша, һәм бу, һичшиксез, аларның барлыкка киләчәк әсәрләренә йогынты ясый.

Николас Санчез да чыгарма түгел. Ул үз эшен төшерә торган йортның ишегалдында бик шатланып шәһәрлеләр белән аралашты. Очрашуда катнашучыларның берсе тәэсирләре белән уртаклашты.